XX wiek był dla dziedziny psychologii okresem znaczącego wzrostu i rozwoju. W tym czasie psychologowie opracowali nowe teorie i podejścia do zrozumienia ludzkiego umysłu i zachowania oraz przeprowadzili przełomowe badania, które do dziś kształtują nasze rozumienie siebie i otaczającego nas świata. W tym artykule poznamy niektóre z kluczowych wydarzeń w psychologii w XX wieku.
Behawioryzm
Jednym z najbardziej wpływowych ruchów w psychologii na początku XX wieku był behawioryzm. To podejście, którego pionierami byli psychologowie tacy jak John B. Watson i B.F. Skinner, kładło nacisk na badanie obserwowalnych zachowań, a nie wewnętrznych procesów umysłowych. Behawioryści wierzyli, że wszystkie zachowania są wyuczone poprzez interakcje ze środowiskiem i że można je kształtować i kontrolować poprzez stosowanie wzmocnień i kar. Behawioryzm miał znaczący wpływ na takie dziedziny jak edukacja i terapia, a także położył podwaliny pod późniejszy rozwój psychologii poznawczej.
Psychologia poznawcza
Psychologia poznawcza pojawiła się w połowie XX wieku jako odpowiedź na ograniczenia behawioryzmu. Psychologowie poznawczy skupili się na badaniu procesów umysłowych, takich jak percepcja, uwaga, pamięć i podejmowanie decyzji. Wierzyli, że procesy te można badać poprzez połączenie metod eksperymentalnych i modeli obliczeniowych. Niektóre z kluczowych postaci w rozwoju psychologii poznawczej to Ulric Neisser, George Miller i Jerome Bruner. Psychologia poznawcza miała duży wpływ na takie dziedziny jak edukacja, sztuczna inteligencja i neuronauki.
Psychologia humanistyczna
Psychologia humanistyczna pojawiła się w latach 50. i 60. jako odpowiedź na ograniczenia behawioryzmu i psychoanalizy. Psychologowie humanistyczni, tacy jak Abraham Maslow i Carl Rogers, podkreślali znaczenie indywidualnego doświadczenia i rozwoju osobistego oraz wierzyli, że ludzie mają wrodzone dążenie do samorealizacji. Podkreślali również znaczenie empatii, autentyczności i pozytywnego szacunku w terapii. Psychologia humanistyczna miała znaczący wpływ na takie dziedziny jak doradztwo i psychoterapia.
Psychologia ewolucyjna
Psychologia ewolucyjna pojawiła się w latach 80. i 90. jako próba zastosowania zasad teorii ewolucji do badania ludzkiego zachowania. Psychologowie ewolucyjni wierzą, że wiele aspektów ludzkiego zachowania jest wynikiem adaptacji do środowiska naszych przodków i że te adaptacje zostały ukształtowane przez dobór naturalny. Niektóre z kluczowych postaci w rozwoju psychologii ewolucyjnej to David Buss i Leda Cosmides. Psychologia ewolucyjna miała znaczący wpływ na takie dziedziny jak psychologia społeczna, antropologia i neuronauki.
Psychologia biologiczna
Psychologia biologiczna, znana również jako biopsychologia lub psychologia fizjologiczna, pojawiła się w połowie XX wieku jako odpowiedź na rosnące zainteresowanie związkiem między mózgiem a zachowaniem. Psychologowie biologiczni badają biologiczne podstawy zachowania, w tym strukturę i funkcję układu nerwowego, genetykę i wpływy hormonalne. Niektóre z kluczowych postaci w rozwoju psychologii biologicznej to Karl Lashley i Roger Sperry. Psychologia biologiczna miała znaczący wpływ na takie dziedziny jak neuronauka, medycyna i psychiatria.
Wnioski
XX wiek był okresem znacznego wzrostu i rozwoju dla dziedziny psychologii. Pojawienie się nowych podejść, takich jak behawioryzm, psychologia poznawcza, psychologia humanistyczna, psychologia ewolucyjna i psychologia biologiczna, zmieniło sposób, w jaki rozumiemy ludzki umysł i zachowanie. Te podejścia miały znaczący wpływ na dziedziny takie jak edukacja, doradztwo, neuronauka i medycyna, i nadal kształtują nasze rozumienie siebie i otaczającego nas świata. W miarę postępu w XXI wieku psychologia będzie prawdopodobnie nadal ewoluować i rozwijać się, opierając się na bogatej historii badań i odkryć, które miały miejsce wcześniej.